-
1 HLÍFA
* * *(-ða, -t), v.1) to shelter, protect, with dat. (h. sér með skildi, en vega með sverði);2) to spare, deal gently with (mun ek ekki h. þér í gørðinni);refl., hlífast við e-n, to spare one (hann hlífðist þá við engan mann); h. við at gøra e-t, to refrain from doing a thing; h. við, to hold back (sumir hlífðust við mjök).* * *ð, [Ulf. hleibjan, Luke i. 54; O. H. G. hliban]:— to give cover or shelter to one, with dat.; sem ræfrit hlífir kirkjunni við regni, Hom. 95; (hann) hlífði sér ekki, gave himself (had) no shield or armour, Fms. i. 40; því at baeði hlífir ( shelters) innan ok útan, x. 319, Fs. 66; h. e-m við e-u, to give one shelter against a thing, Gullþ. 48; ok hljópu í skóginn, ok létu hann hlífa sér, Fb. ii. 88; hlífa sér með skildi, en vega með sverði, 92.2. to spare one, Grág. i. 163; síðan hlífði hann messudegi hins heilaga Ólafs konungs, Fms. v. 217; Þorgils hlífir sér ekki, Ísl. ii. 368; mun ek ekki hlifa þér í görðinni, Nj. 21, Finnb. 262.II. reflex, to cover oneself, Eg. 581, Sks. 430.2. to refrain, hold back, Fms. ii. 135; hann hlífðisk þá við engan mann, Nj. 26; Þiðrandi bað menn sína hlífask við fóstra sinn, Njarð. 370; Þorgils hlífisk ekki við, Ísl. ii. 368. -
2 spari-
spare, reserved, used in spari-föt, -treyja, -pilz …, of a spare suit, jacket, petticoat for holidays only, opp. to hvers-dags, every-day clothes. -
3 hafa (ekki) efni á
-
4 hlífa viî
-
5 òyrma, sÿna miskunn
-
6 sjá af
-
7 svínaskammrif
-
8 umfram-, frí-
-
9 varadekk
-
10 varahlutur
-
11 vera spar á
-
12 SPARA
* * *(-ða, -ðr, also -aða, -at), v.1) to spare (hann sparir eigi peninga Þórólfs); s. e-m e-t, to leave it to another (spörum þetta verk öðrum); s. e-n til e-s, to spare one from (þeir spörðu hana eigi til erfiðis ok skaprauna); skal ek eigi mitt til s., I, for my part, shall not be sparing in the matter; s. e-t við e-n, to withhold from one (eigi spari ek mat við þik); s. e-t við sik, to shrink from; hverr sá er, at eigi sparir þat úhapp við sik, who does not shrink from that crime;2) refl., sparast til e-s, to shrink from, forbear (hefi ek lengi til þessa sparazk); to spare oneself, spare one’s strength; þat orð flyzt af, at þú sparist við, that thou sparest thyself, dost not use all thy strength.* * *pres. spari; pret. sparði; subj. sperði; part. sparat; imperat. spari; but also sparar, sparaði, sparat, which prevails in mod. usage: [A. S. sparjan; Dan. and Engl. spare; Germ. sparen]:—to spare: hann sparir eigi penninga Þórólfs, Fms. i. 290; ok sparði þó aldri penninga at nauðsynjum, Bs. i. 74; hirðir hann eigi at eins fé sitt ok sparar, 656 A. ii. 2; því spari ek minn mat, at þér sparit yðvarn mat, Fs. 145; ef þeir sperði svá mat sinn, at …, Fms. viii. 66; Geirríðr sparði eigi mat við menn, Landn. 100; nú spari ek eigi mat við ykkr, Fms. ii. 105; ek sparða aldri við yðr nytsamligar kenningar, 656 C. 17; ek hefi engan hlut til þess sparat, Eg. 423; skal ek eigi mitt til spara, Nj. 3; sparar hann bæði við sik ok aðra, 656 A. 2: s. e-m e-t, to leave to another; opt sparir leiðum þat hefir ljúfum hugat, Hm.; spörum þetta verk öðrum, Ld. 144.2. metaph., partly of things; þat hygg ek, at meirr komi þar til lítilmennska enn þú sparir at ek henda gaman at deilu ykkarri, Eb. 170; spari ek eigi goð geyja, Nj. 160; at þeir mundi eigi af s. at rægja Þórólf, Eg. 59; viltú kaupa þræl at mér?—þat spari ek eigi, segir Gunnarr, I am not unwilling to do that, Nj. 73; viljum vér, at þú sparir ekki af við Þorgrím, Gísl. 26; mun hér ekki af sparat at veita oss, Fms. xi. 341; spara e-t við sik, to shrink from; sá er eigi sparir þat ú-happ við sik, shrinks not from such a crime, Fms. vii. 270: partly of persons, ok sperða ek þik til þess, I would fain spare thee from that, Band. 30 new Ed.; ek spari þik til harðra álaga fyrir okkarn vinskap, Fs. 18; en sjá kveðsk hón, at þeir spörðu hana eigi til erfiðis ok skaprauna, Eb. 126.II. reflex. to spare oneself; þat orð flytzk af, at þú sparisk við, thou sparest thyself, dost not use all thy strength, Gísl. 26; sparðisk hann ekki sjálfr við orrostuna, Fms. ii. 328; muntú eigi sparask til eins drykkjar meira, Edda 32.2. to shrink from, forbear; hefi ek lengi til þessa sparask, Gísl. 43; tók fátækis-fólkit at gráta er þat mátti eigi þat skjól sækja er þat hafði lengi til sparask, long pined for, Bs. i. 332, 356. -
13 eira
(-ða, -t), v.1) to spare, with dat. (at þeir skyldu eira konum ok kirkjum);eira undan e-u, to yield to;2) e-m eirir e-t vel (illa), it agrees well (ill) with one, he is well pleased (displeased) with it (Eiríki konungi eirði þetta stórilla);honum eirir illa, ef, he is annoyed, if;3) eira e-n af e-u, to deprive one of.* * *1.ð, [A. S. ârian = parcere], to spare, with dat.; hafa allir hlutir unnit eiða at e. Baldri ( not to hurt Balder), Edda 37; hann eirði öngu hvárki í orðum né verkum, he spared naught either in word or work, Nj. 184, Fms. vii. 312; at þeir skyldu e. konum ok kirkjum, spare women and churches, Sturl. iii. 40; e. undan e-u, to yield; höfum vér lengi undan eirt fjandskap yðrum, Ld. 204; kvað hann þá ekki mundu tjá at letja sik, kvaðsk lengi hafa undan eirt, Fms. vii. 244; ok meir þykjumk vér undan eira, Sturl. i. 72; eptir þetta ríða þeir Ögmundr í brott, ok eirir hann undan þá enn fyrst, iii. 103.β. impers., e-m eirir e-t illa, it displeases one, i. e. to feel ill at rest with a thing; illa eirði mér fall þitt, Flóv. 29; Eiríki konungi eirði þetta stórilla, Fms. i. 19; honum eirir illa ef hann hefir eigi sitt mál, Ísl. ii. 236; Bergi eirði hit versta, Fs. 53; eira vel (ironically), to be well pleased, meira efni hefir hann til eldingar en honum megi vel eira inni at vera, 45: to do for one, vitum hve oss eiri öl þat er Bárðr of signdi, let us see how Bard’s draught will agree with us, Eg. ch. 44 (in a verse); Egill fann, at honum mundi ekki svá búit eira, E. felt, that this would not do, Eg. 552. In mod. usage, eira means to feel at rest (= una), of a man or beast who is restless or runs from one place to another,—it is said ‘hann eirir hvergi,’ he can nowhere rest; the other senses are obsolete.2.u, f. rest, = eirð. -
14 af-gangr
s, m. surplus, store, Ver. 17, Dipl. v. 10, Fms. iv. 236, K. Þ. K. 163, in the phrase, með afgöngum, to spare, Fms. iii. 108; afgangs, gen. used adverbially, over, to spare, l. c., v. 1.II. decease, death [ganga af, to die], Fas. iii. 596. -
15 VÆGJA
I)(-ða, -t), v.1) to give way to, with dat.;vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another;2) absol., to give way, yield (jafnan vægir hinn vitrari);vægja fyrir e-m, to give way to one (hón kvaðst aldri vægja skyldu fyrir Hallgerði);vægja eptir e-m, vægja við e-n, to yield to one;3) to temper, with dat. (vægja reiði sinni);vægja dómum, to temper judgement;vægja orða atkvæðum, to forbear from words;4) to spare, with dat. (Þorkell bað jarl vægja bóndum);5) refl., vægjast, to yield, give way (betra er at vægjast tit góðs en bægjast til ills);vægjast til við e-n, to give way to one.(-ði, -t), v. impers. to emit matter (vágr), suppurate (hendr hans hafði vægt ok fœtr).* * *ð, [a derivative, akin to vega, vág, to weigh]:—to give way; hafið vægði þeim, the sea gave way to them, Barl. 26; vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another, Orkn. 374; ef menn sigla með landi í samfloti, þá skulu þeir v. er ytri sigla, N. G. L. ii. 282.2. to yield; orð kvað hitt Högni, hugði lítt vœgja, Am. 38; leggjum niðr þessi þráyrði ok vægjum báðir, Barl. 125; jafnan vægir hinn vitrari, a saying, Fms. vi. 220; sjaldan vægir inn verri, Stj. 544; vægja fyrir e-m, to yield to one, Nj. 57, Ld. 234, Eg. 21, 187; vægja eptir e-m, id., Stj. 578; vægja undan, to give way before one; vægja undan úfriði úvina sinna, Mar.3. to regard, comply with; væg frændsemi við bróður þinn, Sks. 752; hann vægði í því fésínkni riddara sinna, 699: to temper, bið ek Dróttinn at þú vægir nökkut reiði þinni, Sks. 589; Guð vægði reiði sinni, 590; vægja dómum, to temper judgment, judge leniently, 639; vægja orða atkvæðum, to forbear from words, Fms, vii. 20; hvervetna þar sem dómarinn vægir eptir mála-vöxtum, Gþl. 185.4. to spare, with dat.; Þorkell bað jarl vægja bóndum, Orkn. 42; vægit föður mínum ok drepit hann eigi, Fms. ii. 158; very freq. in mod. usage, but rare in old writers, where the primitive sense of yielding prevails.II. reflex. to give way, yield; betra er at vægjask til góðs en bægjask til ílls, Bs. i. 729; betra er að vægjask til virðingar, en bægjask til vandræða, Fms. vii. 25; vægjask til við e-n, Ó. H. 51; þjóna til konungs ok vægjask við hann, Fms. ix. 431; hann vildi þó vægjask þar við, Eg. 753. -
16 ykkarr
poss. pron., dual, your; ferð ykkur, your journey; hvárngan ykkarn Hákonar jarls mun hann spara, he will spare neither of you, neither Hacon nor thee.* * *dual, pron. possess. contr. ykkrir, ykrar, ykrum, etc.; [Ulf. ïggqwar, i. e. ingkwar = ο υμων; A. S. incer; O. H. G. inchar]:—your; skilning ykkur biskups ok hans, Fms. i. 262; ferð ykkra, x. 202; skip ykkat, Fas. ii. 521; ykkur kváma, Fs. 84; kunnigt er mér um hag ykkarn, Nj. 17.2. göri ek ekki þann mun ykkarn Magnúss konungs, at ek …, Fms. vi. 215; hvárngan ykkarn Hákonar jarls mun hann spara, he will spare neither of you, neither Hacon nor thee, xi. 113; hvártveggja ykkat, Nj. 71; liggi til sinnar handar mér hvárr ykkarr, each of you, one on each side, Fms. i. 9.3. in mod. usage, indecl. ykkar, and used instead of plural. -
17 ÞYRMA
(-da, -t), v.1) to deal reverently with, show respect to, keep, observe, with dat. (þyrma eiðum, griðum);þyrma hátíð, to respect the holy-day;2) to show mercy to, spare (þyrma úvinum sínum);3) refl., þyrmast, to display forbearance; konungr bað hann, at hann skyldi þyrmast við Magnús konung, to forbear from violence towards king M.* * *ð, prop. a law phrase-, or a religious term, to deal reverently with, shew respect to; with dat., var þá eigi þyrmt eiðunum, Edda 26; ef maðr þyrmir eigi griðum, Grág. ii. 166 B; þyrma særum, Róm. 288; þyrma lögum, Sks. 78 new Ed.; þat er ráð annat at þyrma hátíð, to respect the holy-day, by not fighting on that day, Fms. v. 170, N. G. L. i. 10; ok vill hann eigi þyrma Frjádögum né Kristnum dómi várum, of breaking the fast, 11; þyrma Jóla-helgi. 142; skulu vér þyrma kirkjum, to respect the sanctuary of a church, of an asylum, K. Á. 30; þyrma rétti heilagrar Kirkju, 40; þyrma konu and þyrma við konu, to shew respect to a woman, so as not to violate her, N. G. L. i. 16; mun engi maðr öðrum þyrma, Vsp. 46; Baldrs barmi þyrmðit manna-dólgi, the brother of B. made no covenant with the foe of men, Haustl.; at þú eigi vel eiðum þyrmir, Skv. 1. 47; þyrmða ek sifjum, svörmuu eiðum, 3. 28; þyrma véum, Hkm. 18; görisk sifja-spell ok þyrma menn engum hleytum, Sks. 338.2. to shew mercy to, spare; þyrma skal hann eggvers-foglum í því landi, Grág. ii. 347; þeir þyrmdu því öllu er þeim þótti fagrt, en drápu allt þat sem var afleitt, Stj. 456; þyrma e-m í örðum, Hom. (St.); þyrma óvinum sínum, Al. 14; þyrma mínum mönnum, 16, Fms. vii. 36; þyrma sér sjálfum, Karl. 363; þú þyrmðir eigi þínum eingetnum syni, of Abraham, Stj. 132.II. reflex. to refrain or forbear from; hann bað hann þyrmask við Magnús konung, forbear from violence with king M., Fms. vi. 172; tveir skolu þeir feðgar þyrmask við hina tvá, N. G. L. i. 34; hann skal við engi mann þyrmask, 228; guðsifjar eru sex er vér skolum þyrmask við, 16; þyrmask við hjúnskap, 376.2. recipr., láta sem þér berizt, en þyrmisk þó sem skilt er, but forbear hurting one another, Fms. viii. 443. -
18 af-hlaup
n. surphis, Fms. iv. 336; til afhlaups, to spare, Alg. 370.COMPD: afhlaupskorn. -
19 af-lag
n. [leggja af], gen. aflags.I. used as adv. = afgangs, sparingly, Fas. iii. 477. In modern Icel. hafa aflögum or aflögu, to have to spare.II. slaughtering of cattle, killing off; leggja af margan fénað … minti biskup enn á um aflögin, the slaughtering, Bs. i. -
20 flíka
- 1
- 2
См. также в других словарях:
SPARE — SPARE … Википедия
spare´ness — spare «spair», verb, spared, spar|ing, adjective, spar|er, spar|est, noun. –v.t. 1. to show mercy to; refrain from harmi … Useful english dictionary
spare´a|ble — spare «spair», verb, spared, spar|ing, adjective, spar|er, spar|est, noun. –v.t. 1. to show mercy to; refrain from harmi … Useful english dictionary
Spare the Air program — Spare the Air is a program established by the Bay Area Air Quality Management District in 1991 to combat air pollution during the summer in the San Francisco Bay Area, the season when clear skies, hot temperatures, lighter winds, and a strong… … Wikipedia
Spare — Spare, v. t. [imp. & p. p. {Spared}; p. pr. & vb. n. {Sparing}.] [AS. sparian, fr. sp[ae]r spare, sparing, saving; akin to D. & G. sparen, OHG. spar?n, Icel. & Sw. spara, Dan. spare See {Spare}, a.] 1. To use frugally or stintingly, as that which … The Collaborative International Dictionary of English
Spare ribs — (also called spareribs) are a variety of pork ribs, cooked and eaten in various cuisines around the world. They are the most inexpensive cut of pork ribs. They are a long cut from the lower portion of the pig, specifically the belly and… … Wikipedia
Spare — Spare, a. [Compar. {Sparer}; superl. {Sparest}; not used in all the senses of the word.] [AS. sp[ae]r sparing. Cf. {Spare}, v. t. ] 1. Scanty; not abundant or plentiful; as, a spare diet. [1913 Webster] 2. Sparing; frugal; parsimonious; chary.… … The Collaborative International Dictionary of English
Spare Bricks Webzine — Spare Bricks was a quarterly webzine covering the music of Pink Floyd, the band, its members and fans. Each issue was published in English. (It is alternately known as Spare Bricks The Pink Floyd Webzine. ) Spare Bricks was started in 1999 by… … Wikipedia
spare — [sper] vt. spared, sparing [ME sparien < OE sparian, akin to spær, thrifty, Ger sparen, to save: see SPACE] 1. to treat with mercy or leniency; refrain from killing, injuring, troubling, or distressing; save 2. to save or free a person from… … English World dictionary
Spare parts — Spare parts, also referred to as Service Parts is a term used to indicate extra parts available and in proximity to the mechanical item, such as a automobile, boat, engine, for which they might be used. Spare parts are also called “spares.” Spare … Wikipedia
Spare — Spare, n. 1. The act of sparing; moderation; restraint. [Obs.] [1913 Webster] Killing for sacrifice, without any spare. Holland. [1913 Webster] 2. Parsimony; frugal use. [Obs.] Bacon. [1913 Webster] Poured out their plenty without spite or spare … The Collaborative International Dictionary of English
